Chiến tranh nha phiến lần thứ nhất
Chiến tranh nha phiến lần thứ nhất

Chiến tranh nha phiến lần thứ nhất

Anh chiến thắng Liên hiệp Anh19,000+ lính:[1]37 tàu các loại:[1]222,212 quân:2Cuộc chiến tranh nha phiến lần thứ nhất (tiếng Trung: 第一次鴉片戰爭; bính âm: Dìyīcì Yāpiàn Zhànzhēng; tiếng Anh: First Opium War), còn được gọi là Chiến tranh thuốc phiện lần 1 hay Chiến tranh Anh-Thanh, là một loạt các cuộc giao tranh quân sự giữa Đế quốc Anhnhà Thanh của Trung Quốc. Nguyên nhân chính là do triều đình Trung Hoa bắt đầu triệt phá các đường dây buôn bán thuốc phiện và đe dọa tử hình với những kẻ phạm tội. Điều này trực tiếp gây tổn hại đến sự thống trị về thương mại của người Anh, khiến họ chống lại việc cấm thuốc phiện của Trung Hoa. Kết quả, quân đội nhà Thanh bị đánh bại, và buộc phải chấp nhận trao cho các cường quốc phương Tây những đặc quyền giao thương với Trung Quốc.Trước đó, nhu cầu về xa xỉ phẩm của nhà Thanh, đặc biệt là lụa, sứ, các hương liệu, trà,... đã gây mất cân bằng thương mại giữa Trung Quốc và Anh. Bạc của Anh chảy vào Trung Hoa thông qua Hệ thống Quảng Đông (hệ thống hạn chế giao thương, chỉ cho phép thương nhân ngoại quốc kinh doanh ở thành phố cảng Quảng Châu) với số lượng lớn dần theo từng ngày.Để đối phó lại sự mất cân bằng này, Công ty Đông Ấn Anh bắt đầu tổ chức trồng và chế biến thuốc phiện với số lượng hàng trăm hecta tại các đồn điền thuộc sở hữu tư nhân của công ty này ở Bengal, Bangladesh. Họ cho phép các thương nhân người Anh tuồn lậu nó vào Trung Quốc với số lượng hàng tấn. Đường dây buôn lậu thuốc phiện này đã làm đảo ngược thặng dư thương mại, gây thâm hụt ngân khố quốc gia và gia tăng số người nghiện tại Trung Quốc, khiến giới quan chức nhà Thanh cực kì lo ngại.Năm 1839, Hoàng đế nhà Thanh là Đạo Quang từ chối các đề xuất hợp pháp hóa và đánh thuế thuốc phiện, phái Khâm sai đại thần Lâm Tắc Từ tới Quảng Châu để ngăn chặn hoàn toàn việc buôn bán thuốc phiện.[8] Ông Lâm có viết một bức thư ngỏ cho Victoria của Anh kêu gọi trách nhiệm của quân chủ Anh quốc trong việc ngăn chặn buôn bán thuốc phiện.[9]Không nhận được phản hồi, Lâm Tắc Từ liền đề xuất đóng cửa các quầy hàng nha phiến của thương nhân Anh và Mỹ ở Quảng Đông để đổi lấy trà, nhưng không thành. Sau đó, ông ra lệnh phong tỏa các tàu nước ngoài và huy động quân triều đình để lục soát, tịch thu tổng cộng 20 283 rương thuốc phiện (khoảng 1210 tấn).[10] Toàn bộ số thuốc phiện này đều bị ông ra lệnh cho lính Thanh đốt hết sạch để tiêu hủy.Chính phủ Anh đáp trả bằng cách phái một lực lượng quân sự đến Trung Quốc. Trong cuộc xung đột sau đó, Hải quân Hoàng gia Anh với sức mạnh hải quân và hỏa lực áp đảo đã chiến thắng một loạt các trận chiến quyết định trước nhà Thanh ở Trung Hoa,[11] chiến lược sau này được gọi là ngoại giao pháo hạm.Năm 1842, triều Thanh buộc phải ký điều ước Nam Kinh, là thứ đầu tiên mà người Trung Quốc sau này gọi là các hiệp ước bất bình đẳng. Theo đó, Anh Quốc được bồi thường và được trao quyền giao thương, còn nhà Thanh bị bắt phải mở năm cảng hiệp ước cho các thương nhân nước ngoài và nhượng lại đảo Hồng Kông cho Đế quốc Anh.Tuy nhiền, nhằm thỏa mãn các mục tiêu cải thiện quan hệ ngoại giao và thương mại với Trung Quốc, nước Anh tiếp tục phát động cuộc chiến tranh nha phiến lần thứ hai (1856–60), dẫn đến tình trạng bất ổn xã hội tại Trung Quốc, cụ thể là cuộc nổi dậy Thái Bình Thiên Quốc.[12] Ở Trung Quốc, cuộc chiến được coi là khởi đầu của lịch sử Trung Hoa hiện đại.[13]

Chiến tranh nha phiến lần thứ nhất

Địa điểm
Trung Quốc
Thay đổilãnh thổ Đảo Hồng Kông được nhượng cho Anh, thành lập năm cảng hiệp ước tại Thượng Hải, Quảng Châu, Ninh Ba, Phúc Châu, và Hạ Môn)
Thời gianĐịa điểmKết quảThay đổilãnh thổ
Thời gian4 tháng 9 năm 1839 – 29 tháng 8 năm 1842
(2 năm, 11 tháng, 3 tuần và 4 ngày)
Địa điểm
Trung Quốc
Kết quả

Anh chiến thắng

Thay đổi
lãnh thổ
Đảo Hồng Kông được nhượng cho Anh, thành lập năm cảng hiệp ước tại Thượng Hải, Quảng Châu, Ninh Ba, Phúc Châu, và Hạ Môn)
Kết quả

Anh chiến thắng

Thời gian 4 tháng 9 năm 1839 – 29 tháng 8 năm 1842
(2 năm, 11 tháng, 3 tuần và 4 ngày)

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Chiến tranh nha phiến lần thứ nhất http://cdmd.cnki.com.cn/Article/CDMD-10200-2008108... http://www.chinaforeignrelations.net/node/247 http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A21388322 https://books.google.com/books?id=TQ4NAQAAMAAJ&q=B... https://books.google.com/books?id=mOu_DQAAQBAJ&pg=... https://books.google.com/books?id=tNsDAAAAQAAJ https://books.google.com/books?id=xkZeKCdl0f0C&pg=... https://archive.org/details/smugglingassubve0000fa... https://archive.org/details/splendidexchange00bern... https://archive.org/details/splendidexchange00bern...